نسیم توحید

💠 رابطه ذکر و علاج افسردگی

از نگاه آشفته و سخنان ناهماهنگ وی، احساس می‌شد که درونی پریشان دارد. می‌گفت: «مشکل مادی ندارم، با کسی مشکل نداشته و درگیر هم نیستم، اما احساس می‌کنم پرنده آرام و قرار از آشیان جانم پر گشوده است، احساس افسردگی می‌کنم، از خودم و کارهایی که می‌کنم، راضی نیستم و روز به روز حالم ناخوش‌تر می‌شود. اندیشهٔ خدمت به مردم را  دارم، دوست دارم برای جامعه مفید باشم، اما دغدغه‌های روحی و روانی امانم را بریده است.»
 وضعیت بسیاری از انسان‌های خوب، این‌گونه است، کسانی که در ظاهر دارای موقعیت یا بهره‌مند از علم و دانش اند، اما افسردگی و بحران فکری بلای جان‌شان شده است.
 تردیدی وجود ندارد که هر کس در محیط پر زرق‌وبرق و آلوده دنیا باشد، در معرض آسیب‌های روحی و روانی و در کمند هوا و هوس گرفتار می‌شود؛ بنابراین در چنین احوال نابسامانی راه‌حل چیست؟
 قرآن کریم که سراسر پند و اندرز و حکمت است، راه‌حلی بس ارزشمند در این زمینه بیان کرده است: «ألا بذکر الله تطمئن القلوب؛ آگاه باشید! دل‌ها فقط با یاد خدا آرام می‌گیرد.» 
ذکر کردن، یعنی باخدا بودن و کسی که قلبش همواره مهبط انوار الهی بوده و از این سرمایه ارزشمند معنوی بهره‌مند باشد، در بحبوحه تاریکی‌ها و مشکلات نیز احساس شادمانی و سرور می‌کند و دارای اعتمادبه‌نفس فوق‌العاده خواهد بود، ارزش‌های واقعی را پی می‌گیرد و از درافتادن در رقابت‌های ناسالم دنیا پرهیز می‌کند. کسی که از راه ذکر و عبادت پیوندی مستحکم با پروردگار برقرار کرده است، به دنیا و اهل دنیا احساس نیاز ندارد و خود را در بند شهرت و ثروت گرفتار نمی‌کند. کسی که با دلدادگی و اشتیاق در وادی ذکر الله تعالی وارد شده است، در درون خود چنان احساس شادمانی و سرور می‌کند که سیر کردن در باغ‌های سرسبز دنیا هرگز با آن برابری نمی‌کند؛ زیرا در این باغ پرطراوت معنوی، کشت‌زار دل آدمی با آب گوارای رحمت خداوندی آبیاری می‌شود و به زندگی حقیقی می‌رسد.
 در این دل آباد و سرشار از محبت الله تعالی، جایی برای بدگمانی، کینه و حسد باقی نمی‌ماند؛ زیرا تاریکی‌ها را در قلب روشن جایی نیست.
 زندگی حقیقی با یاد الله شکل می‌گیرد و کسی که با ذکر و یاد الله میانه‌ای ندارد، مرده‌ای بیش نیست. کسی که در امر ذکر و عبادت سست و ناتوان است، در تاریکی زندگی می‌کند و راه را گذاشته به‌سوی چاه مذلت در حرکت است؛ زیرا خود را از نور و روشنی محروم کرده است، چنین شخصی به‌جای صبر، شکر و قناعت، همواره هوس رسیدن به ارزش‌های مادی و دنیایی را در سر دارد و شب‌وروز در رقابت‌های ناسالم نام و نان و یا به تعبیری، لذت و شهرت غوطه‌ور است و همیشه احساس کمبود می‌کند؛ گویا نتوانسته به آرزوهای خود برسد و سرانجام شبح افسردگی بر بام زندگی‌اش می‌نشیند و احساس می‌کند به سعادت نرسیده و نخواهد رسید.
هر اندازه آدمی از ذکر الله تعالی غافل باشد، همان اندازه از الله دور خواهد بود و به همان نسبت قلبش را تاریکی و وحشت و پریشانی احاطه می‌کند.
 آدمی در سایه انوار تابناک ذکر الهی می‌تواند قلبش را از آلودگی‌های دنیای دون پاکیزه و مطهر کند و زنگار گناه و معصیت را از صفحه ذهن و قلبش بزداید، آنگاه به آرامش و خوشبختی می‌رسد.
 بر همگان واضح است که هرگاه ریشه‌های یک درخت به درستی آبیاری شود، به برگ‌وبار می‌نشیند و عطر خوش گل‌ها و شکوفه‌هایش همه‌جا را معطر می‌کند، قلبی هم که با یاد الله تعالی آبیاری شود، درخت وجود آدمی سرسبز و شکوفا می‌شود، آنگاه انسان از غفلت و گناه دوری کرده، به‌سوی الله تعالی و فرمانبری از او راغب می‌شود.

✍ عبداللطیف نارویی / زاهدان